Wat is humaan composteren?

Humaan composteren

Humaan composteren is een duurzame, milieuvriendelijke vorm van lijkbezorging waarbij het lichaam van een overledene op natuurlijke wijze wordt omgezet in vruchtbare aarde. Dit proces staat ook bekend als veraarding of natuurlijke reductie en vormt een alternatief voor traditionele begrafenis of crematie. Het doel van humaan composteren is om de kringloop van het leven te sluiten en de impact op het milieu te minimaliseren.

De betekenis en achtergrond van humaan composteren

Het idee achter humaan composteren vindt zijn oorsprong in het streven naar een ecologisch verantwoorde manier van afscheid nemen. Het proces bootst natuurlijke ontbinding na, maar in een gecontroleerde omgeving waarbij warmte, vocht en micro-organismen samenwerken om het lichaam geleidelijk af te breken.

In de Verenigde Staten, onder meer in staten als Washington en Oregon, is deze methode al enkele jaren toegestaan. Daar heeft “human composting” zich ontwikkeld tot een volwaardig alternatief voor begraven of cremeren. In Nederland en België is humaan composteren nog niet wettelijk toegestaan, maar het onderwerp krijgt steeds meer aandacht in politiek, media en wetenschap.

De Gezondheidsraad adviseerde in oktober 2025 om humaan composteren vooralsnog niet toe te staan, vanwege nog onbeantwoorde vragen over veiligheid, hygiëne en milieueffecten. Tegelijkertijd stelde de raad dat alkalische hydrolyse (ook wel resomeren genoemd) wél kan worden toegestaan onder strikte voorwaarden. Dit laat zien dat de discussie over duurzame vormen van lijkbezorging volop in beweging is.

Hoe werkt humaan composteren in de praktijk?

Bij humaan composteren wordt het lichaam van de overledene in een afgesloten, zuurstofrijke ruimte samen met natuurlijke materialen zoals stro, houtkrullen en bloemen geplaatst. Dit is meestal een cocon of compostvat. Door natuurlijke afbraakprocessen en een gecontroleerde temperatuur van ongeveer 55 tot 65 graden Celsius, wordt het lichaam binnen 30 tot 45 dagen omgezet in een vruchtbare, schone aarde.

Na afloop blijft een kleine hoeveelheid compost over (ongeveer 1 tot 2 kubieke meter), die door nabestaanden kan worden gebruikt om bomen, bloemen of andere planten te voeden. Het idee hierachter is dat de overledene letterlijk “terugkeert naar de natuur”.

Het proces verloopt zonder chemicaliën en gebruikt aanzienlijk minder energie dan een crematie, waardoor het als een van de meest milieuvriendelijke uitvaartmethoden wordt beschouwd.

Wetgeving en toekomstperspectief in Nederland en België

In Nederland vallen nieuwe vormen van lijkbezorging onder de Wet op de lijkbezorging (Wlb). Momenteel zijn alleen begraven en cremeren officieel toegestaan. Voorstellen om ook humaan composteren mogelijk te maken zijn in voorbereiding, maar vereisen aanvullend onderzoek naar volksgezondheid, milieubelasting en regelgeving.

In België is humaan composteren eveneens nog niet toegestaan, al wordt ook daar gekeken naar de mogelijkheden van ecologische alternatieven. Net als bij de invoering van crematie destijds, is de verwachting dat maatschappelijke acceptatie en technische zekerheid uiteindelijk kunnen leiden tot wetgeving die humaan composteren toestaat.

Voordelen van humaan composteren

Milieuvriendelijk: geen uitstoot van CO₂ of chemicaliën.
Natuurlijk proces: het lichaam wordt één met de aarde.
Ruimtebesparend: geen begraafplaatsgrond nodig.
Duurzaam afscheid: een betekenisvolle terugkeer naar de natuur.

Ethische en maatschappelijke overwegingen

Humaan composteren roept naast enthousiasme ook vragen op. Sommigen ervaren het idee van ‘veraarding’ als onnatuurlijk of te direct verbonden met ontbinding. Anderen zien het juist als een symbolisch en liefdevol proces dat het leven respecteert. Religieuze opvattingen spelen hierbij vaak een rol: sommige geloofsgemeenschappen verwerpen composteren, terwijl anderen het juist omarmen als een natuurlijke en spirituele terugkeer.

De discussie hierover in Nederland en België is dus niet alleen technisch, maar ook moreel en cultureel.

Veelgestelde vragen over humaan composteren

Is humaan composteren al toegestaan in Nederland of België?
Nee, op dit moment nog niet. De Gezondheidsraad heeft geadviseerd om eerst meer onderzoek te doen naar hygiëne, milieu en regelgeving.

Hoe lang duurt het proces van humaan composteren?
Gemiddeld 30 tot 45 dagen. Daarna blijft een schone, geurloze aarde over.

Wat gebeurt er met de aarde die overblijft?
Deze kan door de nabestaanden worden gebruikt om bomen of planten te voeden, of worden teruggegeven aan de natuur.

Is humaan composteren duurder dan cremeren of begraven?
De exacte kosten zijn nog niet vastgesteld, maar in landen waar het al wordt toegepast ligt de prijs vergelijkbaar met of iets hoger dan die van een crematie.

Extra informatie en inspiratie

Voor wie zich wil verdiepen in duurzame en natuurlijke vormen van afscheid, is humaan composteren een onderwerp dat de komende jaren waarschijnlijk steeds meer aandacht krijgt. Het sluit aan bij een bredere trend richting groene uitvaarten, waarbij respect voor natuur en milieu centraal staat.

Wilt u meer weten over milieuvriendelijke alternatieven, lees dan ook onze begrippen over crematie, elektrisch cremeren, resomeren, natuurbegraafplaats

In onze blog vindt u inspirerende artikelen, zoals:

Tot slot

Humaan composteren vertegenwoordigt een nieuwe manier van denken over de dood. De dood niet als eindpunt, maar als natuurlijke overgang naar nieuw leven. Hoewel het in Nederland en België nog niet is toegestaan, wijst de groeiende belangstelling op een maatschappelijke verschuiving richting duurzamere en meer betekenisvolle vormen van afscheid nemen.

Wilt u meer weten over manieren om de herinnering tastbaar te maken? Bekijk onze urnen, assieraden of neem contact met ons op voor persoonlijk advies.